जा जा रे कगवा!

सकाळी गच्चीत फिरत असताना, एक कावळा माझा कान चाटून गेला. आणि समोरच्या झाडावर बसून त्याच्या मित्र आणि मैत्रिणीच्या नावे हाकट्या करू लागला. त्याला कुठल्या शब्दांत सांगावे म्हणजे तो निघून जाईल याचा विचार करताना काही चीजा मला आठवल्या.
जसराजांची बिलासखानी तोडीतली

जा जा रे जा, कगवा
इतनो संदेसो मेरो दैयो जा!
जो मोरे प्रीतम, घर आए
नैना बिछाऊ मगवा!

(हो आता नुसती पहिली ओळ देऊन चालणार नाही, कारण सगळ्यांची सुरुवात सारखीच आहे.)

दुसरी परवीन सुलतानाची पहाडीतली ठुमरी
जा जा रे कगवा,
मोरा रे संदेसवा, पिया पास ले जा!
दिन बिते मोरा तरपत, तरपत
रतिया कटे मोरा गिन गिन तारे, हाये राम

तिसरी देवता भैरव मधली जितेंद्र अभिषेकींची
जा रे कगवा,
पिया के देस
पतिया मोरी देजो

तसेच मारु बिहाग मधील (धन्यवाद मिलिंद)

जा रे जा कगवा
इतनो मोरा संदेसवा लिये जा
तुमरे कारण जुगसी बीतत
मेरी रतिया...
मै पतिया लिख भेजी.

पुष्कर लेलेंनी ही चीज उत्कृष्ट म्हटली आहे.

प्रेमपत्र, प्रेमसंदेश वगैरे नाजूक गोष्टी पोचवणं ही कबूतर, राजहंस वगैरे रुबाबदार जमातींनी करायची कामं आहेत अशी माझी आतापर्यंत समजूत होती, ती साफ खोटी ठरली. कदाचित कावळ्यासारख्या अरूप पक्षाकडून केवळ खरा प्रियकर (किंवा प्रेयसी)च संदेश स्वीकारू शकते, अशी पाठवणाऱ्याची समजूत असावी. ह्या चीजा एकवेळ ठीक, पण ज्ञानेश्वर त्या पुढची पायरी गाठतात,

पैल तो गे काऊ कोकताहे
शकून गे माये सांगताहे

कर्कश कोकणारा काऊ काही शकून सांगत असेल असे वाटणे म्हणजे कुत्रा भुंकताना रागदारी गातोय असं म्हणण्यासारखं आहे. हे कमी की काय म्हणून, हा कावळा उडून जावा म्हणून बरीच आमिषेही ते पुढे करतात

उड उड रे काऊ, तुझे सोनियाने मढवीन पाऊ
दहीभाताची उंडी लावीन तुझे तोंडी

मला माहित नव्हतं की हा सुराशी फटकून ओरडणारा हा पक्षी, गाणाऱ्यांना इतका प्रिय असेल! मी विचार करतोय यातली कुठली 'मात्रा' माझ्यासमोरच्या कावळ्याला लागू पडेल ते!